یک کارمند ایرانی چقدر مالیات می دهد؟ ، فرار مالیاتی 100 هزار میلیارد تومانی در سال! - وبلاگ تور چین

به گزارش وبلاگ تور چین، با وجود تاکید وزیر اقتصاد دولت رئیسی بر این نکته که ایران دیگر بهشت فراریان مالیاتی نخواهد بود؛ کماکان آمار ها از حجم بالای این معضل خبر می دهند. این در حالیست که یک کارمند معمولی که ماهانه 10 میلیون تومان حقوق دریافت می نماید، سالانه پنج تا شش میلیون تومان مالیات می پردازد.

به گزارش تجارت نیوز، سخنگوی سازمان امور مالیاتی سخن از آمار و ارقامی می نماید که در جای خود قابل تامل است. حدود 90 درصد از صاحبان اصناف و مشاغل، کمتر از 10 میلیون تومان در سال مالیات می دهند. این در حالیست که یک کارمند معمولی که ماهانه 10 میلیون تومان حقوق دریافت می نماید، سالانه پنج تا شش میلیون تومان مالیات می پردازد.

مهدی موحدی بعلاوه اعلام نموده که در سالی که گذشت، مالیات بر عایدی حقوق بگیران حدود 12 درصد کل عایدی های مالیاتی بوده است. این در شرایطی است که با وجود اینکه سهم صاحبان مشاغل و اصناف از فراوری ناخالص داخلی 20 تا 30 درصد است، در عایدی های مالیاتی فقط پنج درصد سهم دارند.

داستان به همین جا ختم نمی گردد. چند روز قبل تر از این سخنان، سخنگوی سازمان امور مالیاتی نگرانی خود را از این بابت که بیش از 30 درصد طلافروشان هیچ مالیاتی نمی پردازند، ابراز نموده بود. در ادامه هم اضافه نموده بود که 70 درصد طلافروشان کمتر از 15 میلیون تومان مالیات می دهند!

البته سخنگو سخن از چاره کار هم نموده؛ او می گوید برای اینکه عدالت مالیاتی برقرار گردد، باید فعالان مالی در جای خود تعریف شوند. بنا به گفته موحدی، 50 درصد صاحبان اصناف و مشاغل مالیات صفر اظهار نموده اند که به این معناست که سازمان بابت عملکرد یک سال آن ها هیچ گونه مالیاتی دریافت ننموده است.

سهم ثروتمندان از مالیات چقدر است؟

در راستای صحبت های سخنگو، اطلاعات دیگری که در گزارش شاخص های عدالت اجتماعی ایران مرکز آمار ایران درج شده، سهم ثروتمندان از مالیات در سال 1400 فقط پنج درصد بوده است.

این گزارش بعلاوه می افزاید: در سال 1400 از کل عایدی های مالیاتی دولت، 38 درصد مربوط به مالیات اشخاص حقوقی، 38 درصد مربوط به مالیات بر کالا و خدمات، 19 درصد مالیات بر عایدی و فقط پنج درصد مربوط به مالیات بر ثروت بوده است.

نتیجه عایدی مالیاتی بالاتر چیست؟

در باب اهمیت مالیات در اقتصاد کشورها، خوب است نگاهی به آخرین گزارش بانک دنیای در این زمینه بیندازیم. بانک دنیای می گوید اگر عایدی مالیاتی بالاتر از 15 درصد باشد، یک عنصر کلیدی برای رشد مالی و کاهش فقر تلقی می گردد. با این تعریف معین می گردد که کشور های پیشرفته دارای عایدی به مراتب بالاتری هستند. طبق داده های آماری این بانک، در سال 2021، میانگین عایدی مالیاتی نسبت به فراوری ناخالص داخلی در میان اعضای سازمان همکاری و توسعه مالی 34.1 درصد بود.

بعلاوه، در رتبه بندی که بانک دنیای انجام داده، در همین سال دانمارک با 46 درصد، فرانسه با 45.1 درصد و بلژیک با 42.9 درصد دارای بیشترین نسبت مالیات به فراوری ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده اند. در میان کشور های دنیا این کویت است که با 1.4 درصد کمترین نسبت مالیات به فراوری را دارد.

فعالان مالی و کارمندان درباره مالیات گیری چه می گویند؟

هرچند تاکید بر مالیات گیری برای رشد و توسعه مالی یک کشور به کرات شنیده می گردد که فعالان مالی در این باره دست بر یک نکته مهم می گذارند. آن ها می گویند در دیگر کشور ها مالیات در دوره رونق ستانده و این امر به توسعه و رفاه جامعه منجر می گردد، اما اقتصاد ایران در حال حاضر در تله رکودتورمی گرفتار آمده و مالیات گیری نتیجه عکس دارد. آن ها به طور واضح می گویند اگر قرار باشد مالیات در دوره رکود گرفته گردد، نتیجه آن تعدیل نیرو، بیکاری گسترده تر و خاموشی چراغ بنگاه های مالی خواهد بود که با چنگ و دندان کسب و کار خود را تا به امروز زنده نگه داشته اند.

کارمندان هم دلایل روشنی دارند؛ حقوق آن ها برای امسال فقط 20 درصد افزایش داشته و حداقل آن هم به حدود هشت میلیون تومان رسیده است. از سوی دیگر، یاری های معیشتی دولت هم تغییری نداشته؛ قیمت یارانه به مانند سال قبل است یعنی همان 300 و 400 هزار تومان. با وجود ادامه تورم بالای 40 درصدی هم، نگرانی این قشر از جامعه از بابت کاهش قدرت خریدشان بیشتر شده است.

برنامه دولت چیست و چرا پیروز نمی گردد؟

با این وجود دولت رئیسی می گوید هدف خود را گذر از اقتصاد نفتی معین نموده و بنابراین مالیات گیری در صدر کارهایش قرار گرفته است. هرچند نگاهی به آمار و ارقام مربوط به فرار مالیاتی نشان می دهد که این هدف به همین سادگی ها هم اتفاق نمی افتد. آمار های رسمی می گویند سالانه بین 50 تا 100 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی اتفاق می افتد.

برنامه دولت چیست؟ سال گذشته بود که احسان خاندوزی- وزیر اقتصاد طی سخنانی گفته بود که اجازه نمی دهیم ایران به لحاظ فرار مالیاتی بهشت سوداگران باشد. در پی آن، سازمان امور مالیاتی هم اظهار داشت که برای تحقق این هدف یک ساختار نو برای مبارزه با فراریان مالیاتی ایجاد نموده؛ ساختاری که بر هوشمندسازی متمرکز است و درصدد است تا افراد فاقد پرونده مالیاتی و شرکت های صوری را شناسایی کند.

با اینحال هنوز هم عواملی در اقتصاد ایران وجود دارند که در فرار مالیاتی نقش آفرینی می نمایند؛ از جمله نبود تنوع پایه های مالیاتی و ترکیب نامناسب عایدی های مالیاتی، وجود معافیت های مالیاتی وسیع و متنوع، تعدد، پیچیدگی و ابهام در قوانین، مقررات و فرآیند های مالیاتی، افزایش فساد و گستردگی بخش غیررسمی اقتصاد، نبود اعتماد مردم به کارایی و اثربخشی دولت، فرهنگ مالیاتی ضعیف، فقدان نظام جامع اطلاعات مالیاتی و مسائل ساختار اقتصاد از جمله عواملی هستند که به قوت خود باقی اند.

خلاصه کلام اینکه، مقامات مالی از هوشمندسازی سیستم مالیاتی دم می زنند و کماکان فرار مالیاتی به ویژه در بخش خاکستری اقتصاد رو به توسعه است و ظاهرا تمام فشار ها به بخش واقعی اقتصاد تحمیل می گردد.