حاتمی کیا درباره بازیگردانی کیانیان چه گفته بود؟ ، برای آژانس شیشه ای او را نمی خواهم! - وبلاگ تور چین

به گزارش وبلاگ تور چین، رضا کیانیان بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون با اشاره به اولین تجربه بازیگردانی خود در آژانس شیشه ای گفت: آن زمان حاتمی کیا به پسیانی گفته بود یک نفر را به من معرفی کن، او من را معرفی نموده بود، اما حاتمی کیا گفته بود کیانیان را نمی خواهم چون او بیشتر شبیه فیلسوف هاست!

به گزارش وبلاگ تور چین، کیانیان در نشست تخصصی پرسش از بازیگردان از سلسله نشست های 20-39 گفت: در سینمای ایران بعضی از کارگردانان مثل ابراهیم حاتمی کیا می گفتند من بلد نیستم به بازیگر بگویم چه بکند یا نکند، به همین علت آقای آتیلا پسیانی را آورده بود که هم بازیگر برایش انتخاب کند و هم به آن ها بگوید چه نمایند و چه ننمایند. پس این یک سلیقه شخصی کارگردان است. بعضی کارگردانان می گویند خودمان بلد هستیم. در نتیجه با دو دسته کارگردان رو برو هستیم؛ آن هایی که بلدند و آن هایی که دوست دارند این موضوع را به دیگران بسپارند.

وی تاکید نمود: بازیگردانی یک شغل نیست، یک عنوان نیست و علتی برای خوب یا بد بودنش نیست. در آژانس شیشه ای من اولین بازیگردانی را انجام دادم. آن زمان حاتمی کیا به پسیانی گفته بود یک نفر را به من معرفی کن، او من را معرفی نموده بود اما حاتمی کیا گفته بود کیانیان را نمی خواهم. چون او بیشتر شبیه فیلسوف هاست! این را هم از روی نوشته هایم دریافته بود و گفته بود کیانیان دوست دارد با همه بحث کند و من دوست ندارم او باشد اما در نهایت مقرر شد من در آژانس شیشه ای بازیگردانی کنم.

بازیگردانی بعد از فیلم آژانس شیشه ای مد شد

کیانیان گفت: وقتی می خواهم بازیگردانی کنم اصلاً به کسی نمی گویم چگونه بازی کن، چون این اصلاً جزء وظایف ما نیست. این یک کار غلط است که بگوییم یک بازیگر چگونه ایفای نقش کند. در آن فیلم هم من سعی می کردم موتور داخلی وجود بازیگر را برای آن نقش خاص روشن کنم. بعد از آژانس شیشه ای کمی بازیگردانی مد شد اما متأسفانه بعضی از آن ها به بازیگران می گفتند چگونه بازی کن! با توجه به این که زمان برای پیش فراوری داشتیم مثلاً به پرویز پرستویی می گفتم به عنوان حاج کاظم در فیلم چه می کنی؟ کسی که از جبهه برگشته، کاری به کار کسی ندارد، کنارش بعضی پولدار می شوند و... من برای روشن کردن موتور حاج کاظم می گفتم در چنین شرایطی چه می کنی؟ یا در فیلم روبان قرمز دو شخصیت آدینه و داود داشتیم و ابتدا قرار بود نقش داود را آقای جمشید هاشم پور و نقش محبوبه را خانم ینامین ملک نصر بازی کند.

وی ادامه داد: من در صحبت با آقای هاشم پور می گفتم فلان صحنه را فرض کن. او می گفت وقتی این موضوع در فیلمنامه نیست، چرا باید فرض کند. راست هم می گفت. زیرا ایشان اکثرا فیلم هایی بازی می کردند که همه چیز آن معین بود. پس آقای حاتمی کیا اشتباه نموده بود که آقای هاشم پور را برای این نقش انتخاب نموده بود که در نهایت آقای پرستویی انتخاب شد یا به خانم بیتا بادران برای آژانس شیشه ای گفتم از الان وقتی برای خرید هم بیرون می روی، چادر سر کن تا یاد بگیری. این کارها بیشتر شبیه تمرین تئاتر است.

کیانیان تأکید کرد: این بازیگردانی درست از نگاه من است، اما از نگاه خیلی های دیگر معنای دیگری دارد. من کاری را کردم که کارگردان باید انجام بدهد. کاری نکردم که فرای او باشد؛ در نتیجه بازیگردانی بخشی از کار کارگردان است و بازیگردانی یک شغل و فن مجزا نیست. در ایران قواعد سینمایی ما فرق دارد، چون سینمای ما شبیه سینمای آمریکا نیست. در مقاله ای نوشته بود تمام هزینه یک فیلم ایرانی، به میزان یک برک (پذیرایی حین تصویربرداری) در فراوری یک فیلم آمریکایی است. به این علت که در آنجا فروش زیاد است و می دانند چگونه فیلم را برای فروش به بازارهای جهانی بفرستند. به همین منظور برای فراوری آن هم خوب خرج می نمایند. سینمای ایران اما بازار جهانی ندارد. سیاست هایی که بر سینمای ما جاری است، نخواسته ما بازار خارجی داشته باشیم و به ایران محدود شده ایم. در نتیجه نیاز به خرج های زیاد و رقابت با فیلم های جهان نداریم.

وی اضافه نمود: من به دوستان جشنواره هم گفتم قاعدتاً فیلم کوتاه به بازیگردانی نیاز ندارد. چون در آن یا از کسانی استفاده می شود که بازیگر نیستند یا می خواهید درباره کسی فیلم بسازید که او وجود دارد و همچنان هست. اگر بخواهید بازیگر نام و رسم داری بیاورید، زیر نام او گم می شوید اما دوستان گفتند بیا و من هم گفتم چشم. من لطفی به سینمای جوانان ایران نمی کنم، چون سینمای جوان پله های اول سینمای بالغ است. درواقع همه برای یک خانواده ایم.

• فساد دیگران را دوست نداریم اما فساد خودمان را دوست داریم | چطور می توان در فیلم و سریال درباره فساد افشاگری کرد؟ | بی نشان با زخم کاری قابل قیاس نیست
• تصاویر نخستین فیلمی که پس از یک ماه اکران می شود | بازی لولایی با عروسک هایی از جنس مهمونی

تیم بازیگران شبیه تیم فوتبال است

وی درباره تفاوت کارگردانی و بازیگردانی بیان نمود: در آمریکا هر بازیگری از شناخته شده ترین تا ناشناس ترین، مربی دارد و آن مربی مسئول محافظت از اوست. یعنی اجازه نمی دهد صدا و فیزیک بازیگر خراب شود. تیم بازیگران از منظری شبیه تیم فوتبال است. مثلاً فوتبالیست ها نباید شب قبل از بازی، دیر بخوابند یا به مهمانی بروند. در این مسائل مربی به آن ها یاری می نماید. در بازیگری هم مثلاً یک مربی یاری می نماید که بازیگر سناریو را بخواند اما ما در سینمای خود این موضوعات را نداریم و می توانیم تنها درباره آن صحبت کنیم.

جهانی بعضی کارگردان ها به هم ریخته است!

کیانیان ادامه داد: بازیگر یک موجود هنرمندی است که هنرش در حال فوران و خلاقیت است اما کارگردان، بازیگر نیست. بارها کارگردان به من گفته فلان طور بازی کن، من هم اتفاقاً همان کار را نموده ام اما کارگردان دیده که خوب نشده و در نهایت به من گفته است کار خودت را بکن. در سینما کارگردان یک جهان می سازد، اگر یک بازیگر، قواعد جهانی تو را نفهمید، تو به عنوان کارگردان او را اشتباه انتخاب نموده ای، جهانی خیلی از کارگردانان به هم ریخته است و به همین علت مخاطبان از فیلم های آن ها لذت نمی برند.

وی با اشاره به فرآیند دورخوانی در بازیگری گفت: دورخوانی برای بازیگر حرفه ای است که تئاتر کار نموده اما هنر، قاعده ندارد. هر زمان یک قاعده بگذارید، همانجا همه چیز را خراب نموده اید. در تئاتر شغلی به نام دراماتورژ وجود دارد. (کسی که به تحقیق و تحلیل اثر نمایشی می پردازد و نمایشنامه را از تحلیلی ادبی، جامعه شناختی، زیباشناختی و شخصیت شناختی بر روی اثر تا اجرای روی صحنه همراهی می نماید.) این شغل یعنی کسی که روح اثر را فهمیده است و به کارگردان یاری می نماید، در سینما اما ما دراماتورژ نداریم یعنی کسی که جهانی کارگردان را برای او باز کند.

بازیگر پاداش سکوت درباره بداهه بازی کردن گفت: این کار هیچ ایرادی ندارد به شرط آنکه موتور بازیگر روشن باشد، بازیگر اگر نقش خود را فهمیده باشد این کار درست است اما اگر نفهمیده باشد همین کار هم اشتباه است.

برترین بازیگران جهان، حیوانات و بچه ها هستند

کیانیان اظهار کرد: بزرگترین اشتباه یک کارگردان یا بازیگردان این است که به بازیگر بگویند چه کند یا چه نکند. بدانید که بازیگر عروسک نیست که نخش را بگیرید و بازی بدهید! بازیگر را باید درست انتخاب کنیم نه اینکه به او بگوییم چه کند چه نکند. به نظرم برترین بازیگران جهان، حیوانات و بچه ها هستند. چون هیچگونه نقابی ندارند و وقتی حیوانی یا بچه ای در کنار یک بازیگر قرار می گیرد، آن بازیگر تازه می فهمد نقصش چیست ما اما وقتی بزرگ می شویم آغاز به نقاب زدن می کنیم.

این بازیگر درباره اینکه چرا بازیگردانی در سینما کمرنگ شده، گفت: من هم جوابش را نمی دانم اما این را می دانم که مدتی این کار، مد شد و بعضی فکر کردند اگر در کارشان بازیگردانی داشته باشند، خیلی باحال تر است. این موضوع اما به نیاز کارگردان برمی شود مثلاً آقای اصغر فرهادی زمان زیادی برای تمرین با بازیگران می گذارد. در نتیجه نیازی به بازیگردانی ندارد یا آقای بهمن فرمان ارا می گوید خودم می توانم انجام بدهم. پس این سلیقه ای است.

کیانیان درباره اینکه آیا بازیگری اکتسابی است یا در نتیجه استعداد حاصل می شود، شرح داد: بازیگری به فهم شما باز می شود. البته سواد هم مؤثر است. سواد به معنای خواندن نیست بلکه به معنای هضم کردن است. ممکن است شما 50 جلد کتاب خوانده باشید اما آن ها را هضم ننموده باشید. وقتی چیزی را خوب بفهمید، نامش سواد می شود و یک وجه دیگر از سواد، چالش با خودتان است.