تلویزیون؛ به کجا چنین شتابان؟!

به گزارش وبلاگ تور چین، سوال بسیار حساسی است. کما اینکه در حال حاضر در بسیاری از برنامه های تلویزیونی جهان و فیلم های سینمایی، فرایند جاذبه مند و پرکششی در فراوری فیلم های ترسناک به خصوص فیلم هایی که در یکی دو دهه اخیر ساخته شده است مشاهده می کنیم. یک زمان در فیلم هایی مانند آنچه آلفرد هیچکاک می ساخت، معانی و مفاهیم آموزشی و حتی

تلویزیون؛ به کجا چنین شتابان؟!

تلویزیون؛ به کجا چنین شتابان؟!

مصاحبه با دکتر سیدعلی احمدی ابهری درباره تاثیربرنامه های تلویزیونی بر سلامت روان بینندگان

آقای دکتر! فیلم های ترسناک چه اثری بر سلامت روان ما می گذارد و چرا ساخت این فیلم ها تا این حد زیاد شده؟

سوال بسیار حساسی است. کما اینکه در حال حاضر در بسیاری از برنامه های تلویزیونی جهان و فیلم های سینمایی، فرایند جاذبه مند و پرکششی در فراوری فیلم های ترسناک به خصوص فیلم هایی که در یکی دو دهه اخیر ساخته شده است مشاهده می کنیم. یک زمان در فیلم هایی مانند آنچه آلفرد هیچکاک می ساخت، معانی و مفاهیم آموزشی و حتی ارزشی نهفته بود، ضمن اینکه پرجاذبه بود و آموزه های مضری هم به بیننده نمی داد اما در دو دهه اخیر بدآموزی فیلم ها بدون تردید از لحاظ اثراتی که در روان فرد و در یادگیری روش های آزاردهنده دارد، قابل توجه است، ضمن اینکه تاثیرات سویی هم در فکر و روان فرد از نظر عاطفی باقی می گذارد. این کشش در واقع یک نوع تناقض است زیرا فیلم ها برای تفریح و لذت بردن و پر کردن اوقات فراغت ساخته می شوند تا فرد احساس آرامش و لذت کند، در حالی که عکس این قضیه پیش می آید. این تناقض در حدی است که کشش برای آزار دیدن بیشتر شکل پیدا می نماید، به طوری که دهان فرد خشک می شود، تپش قلب می گیرد، اگر احساس گرسنگی داشته باشد، آن را از دست می دهد و تمام حواس اش را جمع می نماید که فلان موضوع جنایی یا رفتار خشن فرد به کجا کشیده می شود. این تناقض به احساس بیننده که خشم فرو خورده خودش را در این فیلم ها متظاهر می بیند، برمی شود، بنابراین آنچه که خود علاقه مند است به نوعی انجام دهد ولی به دلایل اجتماعی قادر به انجام آن نیست یا موانعی که موجب می شود فرد از انجام دادن این قبیل کارها ابا داشته باشد را به وسیله دیگران و در این قبیل فیلم ها مشاهده می نماید. یادآوری چنین احساس های منفی در انسان، اثرات مطلوبی ندارد زیرا همان طور که گفتم در یادگیری و آموزش بیننده برای انجام کارهای غلط تاثیرگذار است، چرا که قبح موضوع از بین می رود. اگر تا به حال موانع اجتماعی، اخلاقی و عاطفی مانع از این می شد که فرد چنین کارهای خشنی را انجام دهد اما در این فیلم ها پرده دری شده و به راحتی می بینید که آدم ها می توانند جنایت نمایند و به راحتی یکدیگر را بکشند، بنابراین این احتمال مطرح می شود که فرد از این قبح و اعمال خشونت آمیز نترسد و خود دست به انجام این قبیل کارها بزند.

آیا نشان دادن صحنه های فجیع جرم و جنایت و کشتن آدم ها با این توجیه که دیگران عبرت بگیرند درست است؟

خیر به هیچ وجه این طور نیست و اصلا توجیهی ندارد. این امور می تواند در راستای مجازاتی که متناسب با جرم مرتکب شده به وسیله فرد خلافکار و در فضاهای اجرای احکام صورت می گیرد، انجام شود، بدون اینکه انتشار همگانی داشته باشد و در واقع نه تنها هیچ توجیهی برای پخش این قبیل برنامه ها از نظر روا ن شناختی وجود ندارد، بلکه اثرات منفی آن قطعی است. می توانیم اثرات آموزشی ناشی از کارهای خلاف که به افراد جامعه انتقال داده می شود که هر کس خلافکار است، نتیجه کارهای خلاف خود را به صورت مجازات می بیند را در قالب هایی که اثرات مطلوب روانی داشته باشد، انتقال دهیم. چرا باید چنین حکم اجرایی را بیاییم و همراه با مستنداتی که دال بر خلافکاری آن فرد است، ارایه کنیم؟ اگر این طور باشد، پس هر جنایتکاری را که مجازات می نمایند باید در تلویزیون نشان بدهند که نتیجه عمل خلافکار این است. این به هیچ وجه روش مطلوبی نیست و ما به چنین برنامه هایی معترض ایم.

آقای دکتر! شما در روز چقدر وقت تان را صرف دیدنی تلویزیون می کنید؟

با نهایت تاسف خیلی خیلی خیلی کم. البته ما روان پزشکان کمتر با دید تاثیرپذیری به تلویزیون نگاه می کنیم، بلکه بیشتر با دید کنجکاوانه نگاه می کنیم تا ببینیم که برنامه هایی که ارایه می شود تا چه مقدار درست یا غلط است. انتقاد بر آنها وارد است یا می توانیم تحلیل هایی از آنها داشته باشیم؟ به هر حال ما هم مانند افراد دیگر جامعه برای اوقات فراغت مان انتظاراتی از تلویزیون داریم.

از نظر روان شناسی برای سنین مختلف چه ساعتی برای دیدن تلویزیون بهتر است؟

طبیعتا بستگی به شرایط شغلی و برنامه های روزانه افراد دارد. به نظر می رسد برای گروه هایی که در خانه هستند مانند خانم های خانه دار، افراد بازنشسته، سالمندان و... برنامه ها باید اغلب قبل از ظهر و در جهت آموزش هایی که به لحاظ بهداشتی، تغذیه و یادگیری های اجتماعی است، پخش شود. گاهی این دسته از افراد مورد اغماض قرار می گیرند، در حالی که بهداشت روانی این دسته از افراد تاثیر بسیار مهمی روی دیگر افراد خانواده و جامعه دارد. برای بچه ها و دانش آموزان هم بعد از ظهرها زمان مناسبی است. برنامه های سنگین و برنامه هایی که جنبه سیاسی اجتماعی دارد یا اخبار سیاسی و... هم بهتر است شب هنگام که شاغلان از سرکار به خانه برگشته اند، پخش شود. حتما فیلم ها و برنامه هایی که سنگین تر است باید دیرتر پخش شود تا مخاطبان خاص این برنامه ها بتوانند آن را دیدن نمایند.

همان طور که می دانید برنامه های تلویزیون ما رده سنی مشخصی ندارد و ممکن است بچه ها پا به پای عظیم ترها بنشینند و تمام برنامه ها را ببینند. توصیه شما به خانواده ها در این زمینه چیست؟

گاهی اجتناب ناپذیر است و باید در زمان بندی های پخش برنامه ها همان طور که اشاره شد دقت به خرج داد، یعنی زمان برنامه هایی که می تواند اثرات مخرب آموزشی یا اثرات حادی روی یک گروه خاص داشته باشد باید تنظیم شود. مثل ساعات اولیه روز یا ساعات پایانی شب که معمولا بچه ها خواب هستند اما مهم ترین موضوع برمی شود به زمان هایی که زمان انتخاب برای سریال ها و فیلم های خاصی است که پربیننده ترین اوقات را به خود اختصاص می دهد. مثل قبل یا بعد از اخبار یا سرشب که همه در منزل هستند و عملا به تلویزیون رجوع می نمایند. نهایت دقت و حساسیت در این زمان است تا برنامه هایی در آن موقع ارایه نشود که اثرات مخربی برای بعضی از رده های سنی داشته باشد. مثل برنامه های خشونت بار، برنامه های کسل نماینده و آزاردهنده و... که ممکن است اثرات سویی بر خانواده داشته باشد. متاسفانه گاهی اوقات در همین زمان ها، گزارش های مستندی می بینیم که به جای اینکه اثرات آموزشی تاثیرگذاری داشته باشند اثرات بدی دارند. مثلا خود بنده چند روز قبل در تلویزیون دیدم که در گزارش پلیس یک کامیون دنده عقب آمد و به یک موتورسیکلت سوار زد. آموزش دادن این کار که راننده ها دقت و توجه نمایند که مثلا بی توجه دنده عقب نیایند خیلی خوب است اما چه ضرورتی دارد که حتما چهره خونی و احیای قلبی ـ ریوی و حتی مرگ آن موتورسیکلت سوار را، آن هم با آب و تاب نشان بدهند. این برنامه ها برای گروهی از راننده هایی که بی دقت هستند شاید اثر داشته باشد اما بچه ها و خانواده ها چه گناهی دارند که با مشاهده چنین صحنه هایی دچار آزردگی می شوند؟ می توان آموزش را در قالب هایی فراهم و فراوری کرد که اثر آموزشی خاص خودش را داشته باشد ولی این اثرات مخرب و کسالت آور را هم نداشته باشد.

منبع: راسخون

به "تلویزیون؛ به کجا چنین شتابان؟!" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "تلویزیون؛ به کجا چنین شتابان؟!"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید