ادیبی بزرگ که نظامی را بهتر از دیگران شناخت - وبلاگ تور چین

به گزارش وبلاگ تور چین، سرویس ادبیات خبرنگاران : 11 سال از فقدان استاد بزرگ نظامی شناس، بهروز ثروتیان می گذرد. محققی که طی حیات ادبی اش به تصحیح، شرح و ترجمه متونی از شاعران کلاسیک ایران به ویژه نظامی اهتمام کرد و دغدغه شرح و تفسیر آثار این شاعر بزرگ را داشت.

وی در 11 مهر 1316 در میاندوآب چشم به جهان گشود. دوران جوانی را تا 24 سالگی در زادگاهش گذراند و پس از آن رشته زبان و ادبیات فارسی را برای تحصیل دانشگاهی انتخاب کرد و چون دانشجوی رتبه اول این رشته در دانشگاه تبریز شناخته شد، مدال درجه یک علمی فرهنگ را به او اعطا کردند. در 1354 توانست مدرک دکتری ادبیات فارسی را از دانشگاه تهران دریافت کند و در دانشگاه استخدام شود. او در ادامه فعالیت هایش به تدریس در دانشگاه های تبریز و آزاد کرج پرداخت تا بازنشسته شد.

اهالی ادب، ثروتیان را برجسته ترین نظامی شناس معاصر می دانند که با دقت و اهتمامی ویژه به تصحیح و شرح مخزن الاسرار، لیلی و مجنون، خسرو و شیرین و شرفنامه پرداخت و آثاری گرانبها از جمله خسرو و شیرین، گنج رازها و اندیشه های نظامی گنجه ای را برای آسان فهم کردن اشعار نظامی در اختیار علاقه مندان و دانشجویان زبان و ادبیات فارسی قرارداد. وی بارها تأکید کرد که استاد شعر در سطح جهان نه فقط در ایران و زبان فارسی، نظامی است.

وی همچنین دستی در حافظ شناسی داشت و غزلیات حافظ عنوان یکی از کتاب های ثروتیان درباره حافظ است که به نقد و بررسی دستنویس ها و نسخ علمی و انتقادی، مشکول نویسی کلمات و مقدمه و تعلیقات پرداخته است. اثر دیگر او ترجمه حافظ به شعر ترکی است که ثروتیان در این کار دیوان حافظ را به نظم ترکی درآورده است. همچنین کتاب دیگر او با عنوان شرح غزلیات حافظ از جمله شرح های ممتازی است که تا به امروز بر غزلیات حافظ نوشته شده و بر اساس متنی علمی و انتقادی بنا نهاده شده است.

کتاب شهربند گنجه دربرگیرنده گزیده مقاله ها و یادداشت های بهروز ثروتیان درباره نظامی گنجه ای اثری ارزشمند است که می تواند راهگشای محققان در پیمودن مسیر نظامی شناسی باشد. از جمله مطالب جالب توجه در این اثر می توان به بحث درباره تاثیرپذیری نیما از نظامی، نکاتی درباره تصحیح متن و شرح معنی در آثار نظامی گنجه ای، راز و رمز سخن در آثار آیینه غیب نظامی گنجه ای، بررسی پنج گنج نظامی گنجه ای از دیدگاه هنرهای نمایشی، اسپاهان، اسپهان و سپاهان در آثار نظامی گنجه ای، آذربایجان و شمال غرب ایران در آثار نظامی گنجه ای، اسکندر در آذربایجان با نگاهی به شرف نامه نظامی، هند و هندو در آثار نظامی گنجه ای، دل محوری در باغ عرفان نظامی گنجه ای، راز عشق لیلی و مجنون در مثنوی لیلی و مجنون نظامی گنجه ای، افسانه آدمک های آهنی در قصه بانوی حصاری و ارتباط ساقی نامه و مغنی نامه حافظ با نظامی گنجه ای اشاره کرد.

آخرین اثری که پیش از درگذشت ثروتیان منتشر شد، بازنویسی وی بر کتاب المعجم فی معاییر اشعار العجم، اثر ارزشمند شمس قیس رازی است. ثروتیان در این اثر تلاش کرده تا با ساده تر کردن متن المعجم، به عنوان یکی از اصلی ترین منابع تحقیق و پژوهش در حوزه های بیان، بدیع و عروض و قافیه به کمک علاقه مندان به شعر فارسی بیاید و بهره ای از شیرینی کلام شمس قیس را به آنها از این طریق بچشاند.

این استاد بزرگ ادبیات فارسی هفتم مرداد 1391 در 75 سالگی درگذشت و در طول سال های عمرش، به عشق ادبیات فارسی نفس کشید، قلم برداشت، کتاب نوشت و به دیگران طعم شیرین فهم اشعار ادیبان بزرگ ایران زمین را چشاند.

روحش شاد.